Jest rok 1972. UNESCO - organizacja wyspecjalizowana ONZ - ustanawia "Listę światowego dziedzictwa". Mają na nią trafić arcydzieła dziedzictwa kulturowego: zabytki, groty, zespoły budowli, dzieła człowieka, stanowiska archeologiczne oraz cuda dziedzictwa naturalnego: pomniki przyrody, parki narodowe, formacje geologiczne, strefy naturalne.

Jest rok 1978. Pierwszych 12 obiektów zostaje wpisanych na tą prestiżową Listę. Wśród nich 2 w Polsce: Stare Miasto w Krakowie i Kopalnia Soli w Wieliczce. W następnych latach kolejne miejsca o "wyjątkowej powszechnej wartości" trafiają na Listę, coraz więcej państw przyjmuje lub ratyfikuje Konwencję.

Jest rok 2013. Lista liczy sobie już kilkaset miejsc. Po powrocie z Bliskiego Wschodu wpadam na pomysł, by odwiedzić, poznać i utrwalić na zdjęciach jak najwięcej z nich.

Jest rok 2018. Zakładam bloga, by podzielić się z Wami tym, co widziałem...

Na chwilę obecną - po konferencji w Rijadzie we wrześniu 2023 - Lista obejmuje 1202 obiekty (w tym 3 obiekty skreślone), w 168 Państwach-Stronach Konwencji.

wtorek, 10 września 2013

Kraków

...visit № 24...

 

...czyli: od Smoka po smoga w Królewskim Mieście Krakowie...

 

Stolica Polski do 1795 roku. Gród koronacyjny i nekropolia królów Polski. Jedno z najstarszych miast naszego kraju, z wieloma bezcennymi obiektami architektonicznymi i wartościowymi zabytkami kultury i sztuki. Tysiące opracowań, książek, przewodników, rysów historycznych zostało napisanych o Krakowie przez niezliczonych pisarzy, historyków, publicystów i podróżników. Cóż ja mogę dodać od siebie ? Ano niewiele... Kraków po prostu trzeba zobaczyć !!! 

A więc króciutko: Kraków założył, a jakże, Krak. Jego synowie zabili Smoka Wawelskiego, a jego córka nie chciała Niemca. Tyle mówi legenda Wincentego Kadłubka. Archeolodzy wykazują zaś, iż Kraków od najdawniejszych czasów pełnił rolę jednego ze znaczniejszych ośrodków państwa Wiślan, niewątpliwie dzięki strategicznej roli wzgórza wawelskiego. Wielokrotnie najeżdżany, jak nie przez Rzeszę Wielkomorawską, to przez Czechów i Tatarów. Kazimierz Wielki, gdy tylko został królem, kazał wznieść zamek wawelski i założył Akademię Krakowską. W XV wieku Mikołaj Kopernik pobierał nauki w mieście, a Wit Stwosz w Kościele Mariackim rzeźbił dzieło swego życia. Na początek XVI wieku przypadł największy rozwój Krakowa. Stale zwiększająca się liczba cechów kupieckich zapewniała miastu zyski z handlu. Dzięki włoskim architektom zamek królewski na Wawelu stał się jedną z najpiękniejszych budowli renesansowych w Polsce. W 1520 roku zabrzmiał po raz pierwszy dzwon Zygmunta, a pięć lat później, na Rynku Krakowskim, książę Prus Albrecht Hohenzollern złożył hołd królowi polskiemu, oddając mu w lenno swoje państwo. Począwszy od 1596 roku król Zygmunt III Waza rozpoczął przenosiny dworu królewskiego do Warszawy. Od tej pory było już znacznie gorzej: czarna ospa pochłonęła kilkanaście tysięcy ofiar, Wisła zafundowała miastu powódź, a Szwedzi potop, niszcząc przy tym wiele zabytków i dzieł sztuki. 24 marca 1794 roku Tadeusz Kościuszko na Krakowskim Rynku złożył przysięgę wierności Ojczyźnie i walki o jej niepodległość. Powstanie jednak szybko upadło - rok później dokonano III rozbioru Polski, a Kraków wszedł w skład zaboru austriackiego. W 1918 roku rozbrojono garnizon austriacki i powrót miasta do odrodzonej Polski stał się faktem. Nie na długo - podczas okupacji hitlerowskiej Kraków został stolicą Generalnego Gubernatorstwa. 17 stycznia 1945 roku Armia Czerwona wkroczyła do miasta, a społeczność Krakowa rozpoczęła odbudowę i porządkowanie zniszczeń wojennych...

Zaczynamy zwiedzanie od Barbakanu. To najbardziej wysunięta na północ część fortyfikacji miejskich Krakowa. Został wzniesiony za panowania króla Jana Olbrachta, w obawie przed najazdem tureckim zagrażającym miastu.

 

     1. Barbakan - gotycka budowla obronna

 

Stąd już parę kroków do najbardziej znanej pozostałości po dawnych murach miejskich - Bramy Floriańskiej.

 

     2. Brama Floriańska - jedna z ośmiu krakowskich bram obronnych

 

Teraz już można zagłębić się w uliczki Starego Miasta. Prawie wszystkie prowadzą do Rynku Głównego. Jest on jednym z największych rynków w Europie. To na nim i w jego sąsiedztwie znajdują się ważne krakowskie zabytki: Sukiennice, kościół Mariacki czy wieża ratuszowa - pozostałość Ratusza zburzonego w 1820 roku. Niemal wszystkie kamienice i pałace wokół Rynku to kilkusetletnie obiekty zabytkowe.

 

   3. Wieża ratuszowa i Sukiennice na Rynku Głównym

 

Przy północno-wschodnim narożniku Rynku stoi jeden z najbardziej znanych zabytków Krakowa - kościół archiprezbiterialny Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, bardziej znany jako kościół Mariacki. Wybudowany w XIV i XV wieku w stylu gotyckim, z dwiema charakterystycznymi wieżami: wyższą, zwieńczoną złoconą koroną, z której codziennie rozlega się Hejnał Mariacki, oraz niższą, przeznaczoną na dzwonnicę.

 

    4. Kościół Mariacki przy Rynku Głównym

 

W nawie głównej kościoła Mariackiego podziwiamy Ołtarz Wita Stwosza - genialne dzieło niemieckiego rzeźbiarza, przybyłego do Krakowa z Norymbergi. Ołtarz powstawał 12 lat - postać Madonny to ideał średniowiecznego piękna, a ponad dwieście figur z lipowego drewna nosi nadane przez Stwosza rysy ówczesnych krakowskich mieszczan. W swym realistycznym podejściu posunął się tak daleko, że widać dokładnie ich ułomności: napęczniałe żyły, choroby, defekty wyglądu...

 

     5. Nawa główna kościoła Mariackiego z Ołtarzem dłuta Wita Stwosza

 

Uliczkami Starego Miasta podążamy w kierunku Zamku Królewskiego na Wawelu. Po drodze mijamy pierwszy barokowy kościół Krakowa, ufundowany dla jezuitów przez króla Zygmunta III Wazę.

 

     6. Front barokowego kościoła Św. Apostołów Piotra i Pawła

 

I wreszcie Wawel - słynne wzgórze z Zamkiem Królewskim i bazyliką archikatedralną Św. Stanisława i Św. Wacława. Pierwsze ślady osadnictwa datuje się w tym miejscu aż na paleolit. Od VIII wieku n.e. stanowi ważny ośrodek władzy słowiańskiego plemienia Wiślan. Równo w 1000 roku zostaje tu utworzone biskupstwo, czego konsekwencją jest budowa katedry - siedziby biskupa.

 

    7. Wzgórze wawelskie z Zamkiem Królewskim - widok od strony Wisły

 

To również miejsce koronacji królów Polski i ich spoczynku. Pochowani są tutaj między innymi: św. Stanisław ze Szczepanowa i inni znamienici biskupi krakowscy, prawie wszyscy królowie od Władysława Łokietka po Stanisława Leszczyńskiego (łącznie 17 władców, wliczając Jadwigę i Annę Jagiellonkę), członkowie rodzin królewskich, przywódcy polityczni, wodzowie i wieszcze narodowi.

 
    
8. Fasada katedry na Wawelu z Kaplicą Wazów i Kaplicą Zygmuntowską

 

Zamek Królewski był na przestrzeni wieków wielokrotnie przebudowywany i odnawiany. Obecnie można zwiedzać jego bogate wnętrza: Reprezentacyjne Komnaty Królewskie, Prywatne Apartamenty Królewskie, Skarbiec Koronny i Zbrojownię ze Szczerbcem - mieczem koronacyjnym władców Polski.


   9. Dziedziniec arkadowy Zamku Królewskiego z renesansowymi krużgankami

 

Uliczki Starego Miasta, wzgórze wawelskie, Rynek czy kościół Mariacki to absolutne "must see" podczas wizyty w mieście. Poza tym zaułki Kazimierza, Krypta na Skałce, bogato wyposażone kościoły i pałace, synagogi, muzea, kamienice. Długo by wyliczać... Zawsze chętnie odwiedzamy z Margitą Kraków, gdy tylko nadarzy się ku temu okazja. I wcale nie przeszkadza nam wszechobecny smog wiszący nad miastem, zakorkowane ulice i drożyzna na straganach. A o randze i znaczeniu Krakowa najlepiej świadczy fakt, iż obszar Starego Miasta został wpisany na pierwszą Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO już w 1978 roku...

 

Pamiątkowy bilet: 


 

 

 

 

4 komentarze:

  1. You have Great job to explore the World UNESCO haritage..you have nice blog webpage Thank you Yaromir
    Best Regards Bakir

    OdpowiedzUsuń
  2. Thank you, Bakir. Greetings from Poland to Tajikistan!

    OdpowiedzUsuń
  3. Excelente trabajo, felicitaciones, quisiera tener un blog así.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Gracias, mi amigo. La clave es comenzar y luego es fácil :)

      Usuń