...visit № 93...
...czyli: o potędze pralasu i zaprzepaszczonej szansie...
Las, którym rządzą siły natury i który nie jest modyfikowany ręką człowieka, to las pierwotny. Drzewa starzeją się w sposób naturalny, umierają, rozkładają się, ich miejsce szybko zasiedlają nowe samosiejki. Zróżnicowanie gatunków roślin i zwierząt jest w takich lasach znacznie większe niż w lasach naturalnych lub uprawach leśnych. Niegdyś prawie cały obszar Europy porośnięty był prastarą puszczą bukową. Pędzący rozwój cywilizacji spowodował, że bukowe lasy pierwotne obecnie są rzadkością i w wielu państwach podlegają ścisłej ochronie. Zachowane we fragmentach, w najbardziej niedostępnych miejscach, chronione są w ramach tworzonych parków narodowych i rezerwatów przyrody. Pierwsi na Listę UNESCO zdołali wpisać swoje karpackie kompleksy leśne Słowacy (w Parku Narodowym Połoniny) i Ukraińcy (w Użańskim Parku Narodowym). W 2011 roku Niemcom udało się dopisać swoje lasy bukowe. Na konferencji w Krakowie w 2017 roku wpis rozszerzono o kolejnych 9 państw europejskich. Obecnie aż 12 krajów posiada chronione skupiska pierwotnej buczyny: Słowacja (4), Niemcy (5), Hiszpania (6), Austria (2), Albania (2), Belgia (1), Bułgaria (1), Słowenia (2), Chorwacja (2), Rumunia (8), Ukraina (11) i Włochy (10). Mogła być wśród nich i Polska...
Najlepszym punktem wypadowym do zobaczenia prastarego lasu bukowego Stužica, leżącego w słowackich Górach Bukowskich, jest wioska Nova Sedlica. Po noclegu w jedynym miejscowym pensjonacie wyruszamy rankiem w kierunku rezerwatu. Sama Nova Sedlica robi wrażenie wsi leżącej na końcu świata. Utwierdzamy się w tym przekonaniu, gdy po przejściu paru kilometrów kończy się dziurawy asfalt. Szutrową dróżką, pnącą się zakolami wśród drzew, dochodzimy do ściany lasu. Dalej prowadzi już tylko błotnisty, poprzecinany wielkimi kałużami leśny trakt, w dodatku stromo pod górę. Tabliczka przy wejściu informuje, że do potoku Stužica jest jeszcze godzina drogi. Margita i nasza córka Natala odpuszczają i oświadczają, że wracają do wioski. Jest w porywach 5 stopni Celsjusza, a na dodatek zaczyna padać...
1. Żarty się kończą, zaczyna się deszcz i błoto
Ja postanawiam dotrzeć przynajmniej do Stužickiej Rzeki. Dziewczyny żegnają mnie spojrzeniem, jakby już nigdy miały mnie nie zobaczyć. W końcu po tych lasach łazi więcej niedźwiedzi niż turystów, a zasięg telefonu zniknął jakieś pół godziny temu. Wchodzę w paszczę pralasu, brnąc po kostki w błocie.
2. Las bukowy w drodze do rezerwatu
Początkowo dość stromo biegnący szlak zaczyna łagodnieć, jednak wciąż trzeba piąć się pod górę. A wokół ani żywej duszy i absolutna cisza. Deszcz na szczęście przechodzi w mżawkę. Jeszcze parę kroków i... nareszcie !
3. Wejście do Słowackiego Narodowego Pomnika Przyrody Stužica
Stąd już tylko piętnaście minut drogi do rzeki wzdłuż czerwonego szlaku, tym razem ostro w dół.
4. W sercu bukowego pralasu
Tutaj przewróconych drzew nikt nie usuwa. Gdy spadną na ścieżkę, po prostu wycina się w nich przejście.
5. Przewalone martwe drzewo
W dole słyszę już szum rzeki. Przez szlak leniwie przełazi, zupełnie się mną nie przejmując, jedyna żywa dusza jaką spotkałem:
6. Salamandra plamista, symbol Użańskiego Parku Narodowego z sąsiedniej Ukrainy
Warto popatrzeć też w górę. Buki osiągają tu naprawdę słuszne rozmiary.
7. Buk zwyczajny, niekwestionowany król tych lasów
Rzeka przebłyskuje już spomiędzy liści. Osiągnięcie celu w tych warunkach zajęło ponad godzinę.
8. Stužicka Rzeka
Niestety, czas wracać. Przede mną prawie dwie godziny marszu do wioski, gdzie czekają dziewczyny w ciepłym pensjonacie, z gorącą herbatą. Najpierw jednak trzeba wspiąć się z powrotem na szczyt. Zmęczenie rekompensuje świeże powietrze, zapach bukowego lasu, cisza i coraz silniejsze, wspaniałe poczucie jedności z otaczającą przyrodą. Ogrom puszczy uświadamia, jak mały jest człowiek w starciu z potęgą natury.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz